Ailevi Akdeniz Ateşi (FMF), özellikle Akdeniz’e kıyısı olan yerlerde yaşayan insanlarda görülen genetik ve otoinflamatuar bir hastalıktır. Bu hastalık, tekrarlayan ateş nöbetleri ve karın, göğüs ile eklem bölgelerinde ağrılı inflamasyonlar ile karakterizedir. FMF, genellikle çocukluk döneminde teşhis edilir ve dünya genelinde, özellikle İsrail, Arap ülkeleri, Ermenistan, Türkiye, Kuzey Afrika ülkeleri, Yunanistan ve İtalya gibi Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerin yerli halkları arasında daha yaygındır. Bu coğrafyalarda genetik yatkınlık nedeniyle FMF daha sık görülmektedir.
FMF Belirtiler ve Ataklar
FMF belirtileri genellikle çocukluk çağında başlar ve 1-3 gün süren ataklar halinde ortaya çıkar. Bu ataklar sırasında görülebilecek belirtiler şunlardır:
- Ateş
- Karın ağrısı
- Derin nefes almayı zorlaştıran göğüs ağrısı
- Özellikle diz, ayak bileği ve kalça olmak üzere ağrılı, şişmiş eklemler
- Dizlerin altında özellikle görülen kırmızı döküntüler
- Kas ağrıları
- Şişmiş, hassas testisler
Ataklar genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden sona erer. Ataklar arasında kişiler genellikle normal sağlık durumlarına dönerler.
FMF Nedenleri ve Risk Faktörleri
Ailevi Akdeniz Ateşi, MEFV adı verilen bir genin mutasyonu sonucu ortaya çıkar. Bu gen değişikliği, vücutta inflamasyonu düzenleyen pirin adlı bir bağışıklık sistemi proteininin işlevini etkiler. Hastalığın tetiklenmesi genellikle duygusal stres, adet görme, soğuğa maruz kalma ve hastalık veya yaralanma gibi fiziksel streslerle ilişkilendirilir.
Risk faktörleri arasında:
- Aile öyküsü: FMF öyküsü olan ailelerde risk artar.
- Akdeniz kökeni: Akdeniz bölgesine ait köken bu hastalığın görülme riskini artırabilir.
FMF Komplikasyonları ve Uzun Dönem Riskler
FMF tedavi edilmezse çeşitli komplikasyonlara yol açabilir:
- Amiloidoz: FMF atakları sırasında, normalde vücutta bulunmayan amiloid A proteininin üretimi artar. Bu proteinin birikmesi, organlara zarar verebilir.
- Böbrek hasarı: Amiloidoz, nefrotik sendrom olarak adlandırılan bir duruma yol açabilir. Bu durum, böbreklerin filtreleme sistemlerinin hasar görmesi ile karakterizedir.
- Eklem ağrıları: FMF’li kişilerde artrit yaygındır.
- İnfertilite: Tedavi edilmeyen inflamasyon, üreme organlarını etkileyerek kısırlığa neden olabilir.
FMF Tedavi Yaklaşımları
FMF için kesin bir tedavi yoktur, ancak uygun tedavi planı izlenerek belirtileri hafifletmek veya önlemek mümkündür. Tedavi genellikle anti-inflamatuar ilaçlar ve atak sıklığını azaltmayı amaçlayan diğer ilaçlar içerir.
Doktorunuza Danışın Eğer siz veya çocuğunuzda ani ateş ve karın, göğüs veya eklem ağrısı gibi belirtiler varsa, bir sağlık profesyoneline başvurun. Erken teşhis, FMF’nin yönetiminde önemli bir adımdır.
