Yeni bir araştırma, akıl hastalığının sınıf arkadaşları arasında ‘bulaşıcı’ olabileceğine dair önemli bulgular ortaya koydu. Finlandiya’da yapılan bu kapsamlı çalışma, sınıf arkadaşlarında akıl hastalığı olan gençlerin yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde psikiyatrik tanı alma riskinin önemli ölçüde daha yüksek olduğunu ileri sürdü.
Araştırmacılar, bu bulguların özellikle depresyon ve anksiyete gibi zihinsel bozuklukların belirli bir akran ağı içinde aktarılabileceğine dair yeni kanıtlar sunduğunu belirtti. Çalışmanın baş araştırmacısı, Helsinki Üniversitesi’nden Jussi Alho, gözlemlenen ilişkilerin nedensel olmadığını ve bu ilişkilerin arkasındaki mekanizmaların araştırılmadığını vurguladı.
Detaylı Bulgular
Araştırma, Finlandiya’da 18 yıla kadar takip edilen 700.000’den fazla dokuzuncu sınıf öğrencisini içeren verilerle yapıldı. 860 okuldan yaklaşık 666.000 öğrenci, ilk teşhis edilen zihinsel bozukluk, ölüm, göç veya çalışmanın 2019’daki sonuna kadar takip edildi. Ortalama takip süresi 11,4 yıl olarak kaydedildi.
Araştırma, akıl hastalığı olan bir sınıf arkadaşına sahip olmanın daha sonra psikiyatrik tanı alma riskini %3 artırdığını ortaya koydu. Bu risk, özellikle takip süresinin ilk yılında %13 gibi yüksek bir oranla en belirgin seviyedeydi ve ruh hali, anksiyete ve yeme bozuklukları açısından en güçlüydü.
Mekanizmalar ve Öneriler
Araştırmacılar, zihinsel bozuklukların yayılabileceği potansiyel mekanizmaları tanımlamak için “bulaşma” terimini kullandıklarını belirtti. Araştırma ayrıca, akran ağında zihinsel bozukluk teşhisi konmuş bir öğrenci olduğunda, diğer öğrencilerin de benzer teşhisler alma olasılığının arttığını gösterdi. Bunun nedeni, teşhis ve tedaviye yönelik farkındalığın ve duyarlılığın artması olabilir.
Tedavi Yönleri ve Uzman Görüşleri
Medscape Medical News’e konuşan Dallas UT Güneybatı Tıp Fakültesi’nden Dr. Madhukar H. Trivedi, akran etkisinin bu tür bir etkiye sahip olmasının daha önce gösterilmemiş bir şey olduğunu belirtti. Trivedi, akran desteğinin tedavide eklenmesinin yeni potansiyel yönler sunduğunu ve bunun yetişkinlerin tedavisinde faydalı olduğunu, ancak ergenlerde daha az kullanıldığını söyledi.
Bu çalışma, zihinsel bozuklukların ergen akran ağları içinde aktarılabileceğini gösteren önemli bulgular sundu. Avrupa Birliği ve Finlandiya Akademisi tarafından finanse edilen bu araştırma, zihinsel hastalığın yayılma potansiyelini ve bu alandaki tedavi yaklaşımlarını yeniden düşünmeye teşvik ediyor.
Araştırmanın sonuçları, JAMA Psychiatry‘de yayınlandı ve zihinsel sağlık konusunda toplumsal farkındalığın artırılmasının önemine dikkat çekiyor.